ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΟΥ "ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ" ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ [1968]

Ήταν ένα ανοιξιάτικο μεσημέρι, το ημερολόγιο έδειχνε την 27η Μαρτίου του έτους 1968, η Ελλάς βρισκόταν υπό καθεστώς δικτατορίας και το επιβατηγό Α/Π "Αγαμέμνων" βρισκόταν αγκυροβολημένο στην προβλήτα υπ'αριθμόν 3 του κεντρικού λιμένος Πειραιώς για λόγους επισκευής / μετασκευής. Ξαφνικά το πλοίο άρχισε να παίρνει σιγά-σιγά κλίση, την οποία αρχικά δεν αντιλήφθηκαν τα συνεργεία τα οποία δούλευαν εντός του σκάφους. Λίγη ώρα αργότερα, η υπερβολική κλίση λόγω της εισροής υδάτων στο εσωτερικό του θα βύθιζε το Α/Π "Αγαμέμνων" εντός του λιμανιού του Πειραιά ευτυχώς δίχως ανθρώπινα θύματα. 

To Α/Π "Αγαμέμνων" κατά την περίοδο εκείνη, μετά την εκποίησή του και την πώλησή του στην εταιρία Cape Shipping Ltd, επισκευαζόταν / μετασκευαζόταν από επιβατηγό πλοίο κρουαζιέρας σε ακτοπλοϊκό. Τα ρυμουλκά του λιμένος Πειραιώς που κλήθηκαν εσπευσμένα για να συνδράμουν και να βοηθήσουν το πλοίο δεν πρόλαβαν να πράξουν και πολλά, με αποτέλεσμα το μισό-βυθισμένο ατμόπλοιο να παραμείνει στο κεντρικό λιμάνι της πόλης του Πειραιώς μέχρι τον Μάιο του 1969, οπότε και ανελκύστηκε.

Όπως είναι φυσικό, το "Αγαμέμνων" παραμένοντας για αρκετούς μήνες ναυαγισμένο σε βάθος 12 μέτρων εντός του κεντρικού λιμένος Πειραιά αποτέλεσε φωτογραφικό θέμα για αρκετούς επισκέπτες του μεγάλου λιμανιού της χώρας. Στην παρακάτω φωτογραφία εποχής, το μισό-βυθισμένο ατμόπλοιο με φόντο την ακτή Ξαβερίου, το Χατζηκυριάκειο Ορφανοτροφείο Θηλέων και τις Αποθήκες των Κρατικών Μονοπωλίων (στο άκρο αριστερά της εικόνας).

• Το Α/Π "Αγαμέμνων" 

Η ενδιαφέρουσα ιστορική διαδρομή του Α/Π "Αγαμέμνων" ξεκινά στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Η τότε ελληνική κυβέρνηση συμφώνησε με την αντίστοιχη ιταλική για την παραλαβή δυο νεότευκτων επιβατηγών πλοίων στα πλαίσια των αποζημιώσεων (επανορθώσεων) του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Κατ' αυτόν τον τρόπο, παραδόθηκαν με διαφορά ενός μηνός στις αρχές του 1953 στο ελληνικό κράτος δυο ατμοκίνητα επιβατηγά πλοία 400 θέσεων (146 Α' Θέσης, 148 Β' Θέσης και 102 Τουριστικής Θέσεως), το Α/Π "Αγαμέμνων" και το αδελφό πλοίο Α/Π "Αχιλλεύς". Την ναυπήγηση και των δυο πλοίων είχε αναλάβει η διάσημη εταιρίας κατασκευής Ansaldo S.p.A: το μεν Α/Π "Αχιλλεύς" ναυπηγήθηκε στο ναυπηγείο της Ansaldo στο Livorno της γείτονος χώρας ενώ το Α/Π "Αγαμέμνων" στο αντίστοιχο ναυπηγείο της Genova. 

Η καθέλκυση του "Αγαμέμνων" - 22.02.1953 - Riva Trigoso, Genova (IT)

Αμφότερα δε τα προαναφερθέντα πλοία κατέληξαν στη Θηραϊκή Ατμοπλοΐα, του Πέτρου Μ. Νομικού:

Το Α/Π "Αγαμέμνων", στα παρθενικά του ταξίδια κατά την περίοδο 1953-1954, χρησιμοποιήθηκε αρκετές φορές για τις πολυτελείς κρουαζιέρες της βασιλικής οικογενείας, πολιτικών προσώπων και επισήμων προσκεκλημένων του ελληνικού κράτους, κρουαζιέρες οι οποίες παρουσιάστηκαν ως ένας τρόπος διαφημιστικής προβολής των ομορφιών της Ελλάδος στο εξωτερικό.

Ξεχωριστές αναφορές στον Τύπο της Εποχής γίνονταν για τις κρουαζιέρες που διοργάνωνε η βασιλική οικογένεια: 

Έτος 1954 - Καταχώρηση στον Τύπο της Εποχής

Οι τακτικές κρουαζιέρες των δυο πλοίων στη Μεσόγειο Θάλασσα και την Αδριατική ξεκίνησαν μετά την παραχώρηση της εκμετάλλευσή τους στην Ατμοπλοΐα του Μάρκου Νομικού. Τα νεότευκτα πολυτελή κρουαζιερόπλοια ταξίδεψαν στη Βενετία, το Μπρίντιζι (Brindisi) και το Μπάρι (Bari) της Ιταλίας μέσω της διώρυγας της Κορίνθου, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, στη Βηρυτό, στην Κύπρο, στο Port Said και σε πολλά άλλα λιμάνια. Ευθύς αμέσως ακολουθούν μια σειρά φωτογραφιών από την εποχή που το Α/Π "Αγαμέμνων" έφερε τα σήματα του Νομικού:

Έτος 1954 - Διαφημιστική Καταχώρηση στον Τύπο της Εποχής

Ακολουθούν ορισμένες ενδεικτικές καταγραφές του Α/Π "Αγαμέμνων" με τα σινιάλα του Νομικού:

Α/Π "Αγαμέμνων" - Brindisi (IT)

Α/Π "Αγαμέμνων" - Brindisi (IT)

Α/Π "Αγαμέμνων" - Brindisi (IT)

Α/Π "Αγαμέμνων" - Στο κεντρικό λιμάνι του Πειραιά, στην ακτή Μιαούλη (Photo: Alfred Luft)

Α/Π "Αγαμέμνων" - Στον ισθμό της Κορίνθου

Κατά το έτος 1958, η εταιρία του Νομικού επιστρέφει τα δυο αδελφά πλοία στο ελληνικό κράτος και αυτά παραχωρούνται με νέα σύμβαση εκμετάλλευσης στην ανερχόμενη Olympic Cruises (Ολυμπιακαί Κρουαζιέραι Α.Ε.) του Αριστοτέλη Ωνάση, με κεντρικά γραφεία στην ακτή Μιαούλη 27, στον Πειραιά.

Με τους Ολυμπιακούς κύκλους της εταιρίας του Ωνάση στην τσιμινιέρα, το Α/Π "Αγαμέμνων" συνέχισε τις τακτικές κρουαζιέρες στη Μεσόγειο και την Αδριατική. Μελανό σημείο αυτής της περιόδου, το θαλάσσιο ατύχημα στις 23 Αυγούστου του 1960, έξω από το λιμάνι της Λεμεσού: το Α/Π "Αγαμέμνων" συγκρούεται με ένα γαλλικό δεξαμενόπλοιο και ο τελικός απολογισμός περιλαμβάνει έναν νεκρό επιβάτη και 7 τραυματίες.

Ακολουθούν μια σειρά φωτογραφιών και διαφημιστικών καταχωρήσεων εποχής από την περίοδο που το Α/Π "Αγαμέμνων" βρισκόταν στην ιδιοκτησία των Ολυμπιακών Κρουαζιέρων.

Καταχώρηση στον Τύπο της εποχής - Απρίλιος 1959

Έτος 1960

Το έτος 1963, οι "Ολυμπιακές Κρουαζιέρες" ακυρώνουν τη συμφωνία διαχείρισης και εκμετάλλευσης των πλοίων. Τότε, το ελληνικό κράτος συνάπτει νέα συμφωνία από την εταιρία Dorian Cruises (Δωρικαί Κρουαζιέραι Α.Ε.), της οποίας τα κεντρικά γραφεία βρίσκονταν στο Μέγαρο Λεμού, στην ακτή Μιαούλη 35-39, στον Πειραιά. Οι "Δωρικές Κρουαζιέρες", με σήμα την κεφαλή του αρχαίου Έλληνα πολεμιστή, συνέχισε να δρομολογεί τα Α/Π "Αγαμέμνων" και "Αχιλλεύς" σε κρουαζιέρες εντός και εκτός Ελλάδος, καθ'όλη τη διάρκεια του χρόνου, με ορμητήριο το κεντρικό λιμάνι του Πειραιά. Τον Ιούνιο του 1964, το Α/Π "Αγαμέμνων" αναμείχθηκε σε ένα θαλάσσιο ατύχημα που έλαβε χώρα ενάμισι μίλι από το λιμάνι του Πειραιά όταν προσέκρουσε με το ρυμουλκό "Αρματόρες" του Βερνίκου, στο οποίο μάλιστα επέβαινε ένας φωτογράφος ο οποίος τραβούσε φωτογραφίες για τις μελλοντικές διαφημίσεις του πλοίου! Τελικός απολογισμός του τραγικού δυστυχήματος ήταν ο θάνατος ενός 25χρονου μηχανικού του ρυμουλκού, ο οποίος εγκλωβίστηκε στο μηχανοστάσιο του βυθιζόμενου σκάφους!

Οι κάτωθι καταχωρήσεις των "Δωρικών Κρουαζιέρων" είναι από τον Τύπο της εποχής του έτους 1965:

Κρουαζιέρες 7ημερών με το Α/Π "Αχιλλεύς" και το Α/Π "Αγαμέμνων"

Διαφημιστική Καταχώρηση Εποχής - 1965

Κρουαζιέρα 7 ημερών με το Α/Π "Αγαμέμνων" - Τιμαί Από Δρχ. 3.900

Το έτος 1966, τα δυο αδελφά-πλοία διατέθηκαν προς πώληση μετά την πτώχευση των "Δωρικών Κρουαζιέρων" αλλά δε βρέθηκε αγοραστής. Εν τέλει, η Έλληνοαμερικανικών συμφερόντων εταιρία Cape Shipping Ltd αγοράζει το Α/Π "Αγαμέμνων". Λίγους μήνες αργότερα, όπως αναφέρθηκε στην εισαγωγή του παρόντος μικρού αφιερώματος, το Α/Π "Αγαμέμνων" βυθίστηκε λόγω λανθασμένων χειρισμών εντός του λιμένα Πειραιώς και ενώ βρισκόταν σε φάση επισκευής / μετασκευής σε ακτοπλοϊκό ώστε να δρομολογηθεί σε κάποια εγχώρια ακτοπλοϊκή γραμμή.

Μετά τη μερική βύθισή του, το Α/Π "Αγαμέμνων" παρέμεινε στο λιμάνι του Πειραιά μέχρι τις 8 Μαΐου του 1969, οπότε και ανελκύστηκε - κατόπιν σχετικού διεθνούς διαγωνισμού του ΟΛΠ - με τη μέθοδο της διοχέτευσης εντός του πλοίου σφαιριδίων διογκούμενης πολυστερίνης με ταυτόχρονη άντληση των υδάτων και στεγανοποίηση των χώρων.

Οι παρακάτω φωτογραφίες είναι από την σχετική επιχείρηση ανέλκυσης του πλοίου:

Το Α/Π "Αγαμέμνων" προ της ανέλκυσης - Πηγή: Ναυτικά Χρονικά

Το Α/Π "Αγαμέμνων" κατά τη σταδιακή ανέλκυση - Πηγή: Ναυτικά Χρονικά

Το Α/Π "Αγαμέμνων" μετά το τέλος της επιχείρησης ανέλκυσης - Πηγή: Ναυτικά Χρονικά

Το Α/Π "Αγαμέμνων" μετά την επιτυχή επιχείρηση ανέλκυσης μεταφέρθηκε ρυμουλκούμενο σε αγκυροβόλιο όπου παρέμεινε παροπλισμένο μέχρι το έτος 1974, οπότε πωλήθηκε και πήρε το δρόμο προς το διαλυτήριο. 

• Το Α/Π "Αχιλλεύς" 

Κρίνεται σκόπιμο στο σημείο αυτό να γίνει μια έστω επιγραμματική αναφορά στο αδελφό-πλοίο Α/Π "Αχιλλεύς", το οποίο όπως είναι αντιληπτό από το κείμενο που αφορά το Α/Π "Αγαμέμνων" ακολούθησε κοινή ιστορική διαδρομή μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960 και την εκμετάλλευσή τους από τις "Δωρικές Κρουαζιέρες".

Το Α/Π "Αχιλλεύς" με τα σήματα των Ολυμπιακών Κρουαζιέρων του Ωνάση

Κατά το έτος 1969, το Α/Π "Αχιλλεύς" αγοράστηκε από την εταιρία των αφών Καβουνίδη και μετασκευάστηκε ριζικά στη Genova της Ιταλίας. Μετά την ολική του ανακαίνιση, το πλοίο "Orion" (Ωρίων) και δρομολογήθηκε εκ νέου σε κρουαζιέρες στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο (Αίγυπτος, Ισραήλ κλπ).

Το Α/Π "Αχιλλεύς" ως "Ωρίων" στο λιμάνι του Πειραιά

Μετά την πτώχευση της εταιρίας των Αφων Καβουνίδη (1987), το πλοίο περιήλθε στην ιδιοκτησία της ΕΤΒΑ και παρέμεινε παροπλισμένο για πολλά χρόνια στην Ελευσίνα. Μετά από αρκετά χρόνια απραξίας και αρκετές αποτυχημένες απόπειρες πώλησης, το πλοίο αγοράστηκε το 1995 από τον Α. Θωμά, ο οποίος το μετασκεύασε μετατρέποντάς το σε πλωτό εστιατόριο - πλοίο μικρών ημερησίων κρουαζιέρων υπό την ονομασία "Thomas II" (Θωμάς ΙΙ). Το "Thomas II" εκκινούσε για κάποια χρόνια από τη Μαρίνα στο Τροκαντερό του Παλαιού Φαλήρου για μια μικρή βόλτα στον Σαρωνικό. Τελευταίος Έλληνας ιδιοκτήτης του εν λόγω πλοίου υπήρξε ο Ποταμιάνος (Royal Olympic Cruises), ο οποίος το 1997 μετονόμασε σε "Ολύμπια Ι" προσδοκώντας να το δρομολογήσει δίχως επιτυχία σε ημερήσιες κρουαζιέρες. Το 2005, το πάλαι ποτέ Α/Π "Αχιλλεύς" πωλήθηκε σε ινδικών συμφερόντων ναυτιλιακή εταιρία ως scrap με το όνομα "Sun", όμως μια πυρκαγιά εν πλω λίγο πριν το Σουέζ το 2006, το οδήγησε κατευθείαν στο διαλυτήριο της παραθαλάσσιας τουρκικής πόλης Aliaga. 

Σχετικά θέματα:

Το ναυάγιο του "Ποσειδών"

Κείμενο - Πηγές:

Το κείμενο που συνοδεύει τις φωτογραφίες είναι πρωτότυπο, προϊόν προσωπικής έρευνας.

Στοιχεία και πληροφορίες αντλήθηκαν από τις κάτωθι πηγές: 

• http://www.nautilia.gr/forum
• http://www.nafpigika.gr/files/appendix3c-25.pdf
• Αποκόμματα Εφημερίδων Εποχής - Προσωπική Έρευνα

• Απαγορεύεται ρητά η χρήση, προβολή, αντιγραφή ή/και αναδημοσίευση με οποιοδήποτε τρόπο ή μέσο. 
• Όσοι παρανομούν διώκονται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.